آیه الکرسی با زمرد و عقیق+عکس

تابلوی “گنج امان” که ساخته و پرداخته دست ۲۵ هنرمند ایرانی است به مجموعه‌دار اماراتی فروخته شد و این تابلو بعد از رونمایی در برج میلاد از کشور خواهد رفت.

مهران رهبران، هنرمند و طراح تابلوی “گنج امان” در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این تابلو گفت: این اثر پیرو صحبتی که با یکی از دوستانمان که تاجر و کلکسیونر ایرانی ـ عرب است، خلق شد. سفارش دوستمان این بود که آیت‌الکرسی را به تابلویی نفیس تبدیل کنیم که ما نیز پذیرفتیم.

وی در مورد چرایی انتخاب آیت‌الکرسی توضیح داد: آیه ۲۵۵ سوره بقره به نام آیت‌الکرسی شناخته شده است. برخى‌ از مفسران‌، آیات‌ ۲۵۶ و ۲۵۷ از همین‌ سوره‌ را نیز به‌ سبب‌ ارتباط مفاهیم‌ آنها با مفاهیم‌ آیة ۲۵۵، جزو آیت‌الکرسى‌ دانسته‌اند و ما در نهایت کل این آیه را که پیامبراکرم (ص) نیز آن را از عظیم‌ترین آیات قرآن دانسته‌اند، با هنر آمیختیم.

طراح تابلوی گنج امان افزود: این آیه در میان مسلمانان همیشه مورد توجه و احترام خاصی بوده و علت آن است که همه معارف و تعالیم اسلام براساس “توحید” استوار است و در آیت‌الکرسی توحید به جامع‌ترین شکل و در نهایت ایجاز و اختصار بیان شده‌است. ارادت قلبی و معنوی گروهی از هنرمندان و صاحبان اندیشه و بیش از هرچیز حضور معانی عمیق و توحیدی آیت‌الکرسی، موجب پدید آمدن اثری شد که این آیه الهام‌بخش آن بوده است.

رهبران در مورد سفارش‌دهنده این اثر توضیح داد: این دوست ما یک تاجر و کلکسیونر ایرانی ـ‌ عربی است که به هنر ایران علاقه شدیدید دارد. وی وقتی این کار انجام می‌شد بر روند کار نظارت داشت و در اصل سفارش‌دهنده اختصاصی این کار بود.

وی افزود: تمام عناصر مورد استفاده در این اثر رابطه‌ای کیهانی با خالق هستی دارند. عناصری چون نقره، طلا، عقیق و زمرد که اشاره‌ای کنایی است به چهار عنصر اصلی حیات یعنی آب، باد، خاک، آتش که این عناصر در کنار آیت‌الکرسی به نمایش درآمده‌اند.

این هنرمند با ذکر این جمله که “انسان که موجودی است جسمانی پس برای خلق اثرش ناگزیر به این است که به عناصر زمینی توسل جوید تا بیانی الهی و معنوی را با اثرش نشان دهد”، ادامه داد: این معانی بیش از هر چیز بر آیت‌الکرسی نوشته شده بر روی سپری که در مرکز اثر قرار دارد، تجلی یافته است. خطاطی آیات قرآن به خط خوش نستعلیق است.

وی بیان کرد: انتخاب فرم دایره و شباهت دایره به سپر برگرفته از توصیفاتی است که در توصیه خواندن این آیه آورده شده است.

این فعال فرهنگی نستعلیق را عروس خطوط ایرانی نامید و در مورد چرایی استفاده از خط نستعلیق در این تابلو توضیح داد: گردش‌های این خط و لطافت پیچش‌های حروف که براساس منحنی‌ها استوار شده، در کمال تناسب و زیبایی است به همین منظور از نستعلیق استفاده کردیم.

وی نگارش آیت‌الکرسی این اثر را به شیوه دایره‌وار و به صورت حرکتی حلزونی از مرکز به بیرون ذکر کرد و گفت: القای حس رفت و برگشت این نوشته‌ها به درون و بیرون اثر، القای مفهوم وحدت به کثرت است. در این چرخش رو به درون و برون، اشاره‌ای به نگاه انسانی انسان به حیات و ممات خویشتن داشته‌ایم.

رهبران ادامه داد: نام خداوند از مرکز اثر و عالی‌ترین نقطه هستی آغاز شده و در عالم امکان گسترده می‌شود. دایره که نمادی از سپر است، این بار به جهان و هرچه در اوست تعبیر می‌شود. نگارش آیه بر روی نقش گیاهان و اسلیمی، اشاره‌ای به نزول این آیه از بهشتی ازلی و ابدی است. گیاهان در هنر ایرانی- اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و هرگاه که هنرمند در پی نشان‌ دادن گوشه‌هایی از بهشت است، به ترسیم گل و گیاه می‌پردازد.

وی در مورد دیگر مشخصه‌های این اثر توضیح داد: در اطراف این دایره، بیست و چهار کنگره نقش بسته که اشاره به ساعات یک شبانه‌روز است. در پشت این کنگره‌ها، بیست و چهار کنگره کوچک دیگر نقش بسته که تیره‌تر و کوچک‌تر از نمونه‌های اول است. رنگ سپید و  سیمگون کنگره‌های بزرگتر، به خیر و نیکی در هر ساعت و مقابله آن با هر پلیدی و تیرگی که در کنگره‌های پشت سر آن نقش بسته است، اشاره دارد.

خالق تابلو “گنج امان” در مورد قطعه زمردی که در این اثر به کار رفته و دلیل استفاده از آن گفت: در مرکز دایره، زمردی گرانبها قرار دارد که به جایگاه خداوند در مرکز عالم اشاره می‌کند. چرخش نوشته و اسلیمی بر حول محور این سنگ است. انتخاب زمرد برای این موضع، به دلیل رنگ سبز این سنگ و نیز معروفیت آن به سنگ اسلام است.

رهبران در پایان سخنان در مورد شناسنامه فنی اثر توضیح داد: ابعاد این اثر ۱۰۷ × ۷۵ سانتیمتر است و وزن آن به ۲۰ کیلوگرم رسیده و در آن از ۸۷/۷۱۴۲ گرم نقره، چهار گرم طلا، ۴۰۰۰ گرم عقیق و ۷/۱۸ قیراط زمرد کار کرده‌ایم.